Veilig werken in de bouw

Een baan in de bouw vraagt vaak veel van je. Je moet vroeg opstaan, veel werken in de buitenlucht, met een bovengemiddelde fysieke belasting. Veilig werken in de bouw heeft al jaren de aandacht. Het is namelijk een van de drie sectoren met relatief hoge veiligheidsrisico’s (de andere twee zijn de landbouw en industrie). Vallen, werken met machines of een botsing of aanrijding zijn de meest voorkomende ongevallen op de werkvloer volgens de Monitor Arbeidsongevallen. 

Erkenning en bewustwording van de risico’s van het werken in de bouw is belangrijk om werknemers in een veilige werkomgeving hun werk te kunnen laten doen. Training, certificering, en regelmatige risico-inventarisaties zijn hierbij onmisbaar.

Een belangrijk onderdeel bij bouwprojecten dat over veiligheid gaat, is het BLVC-plan. Dit wordt ook wel Bouwveiligheidsplan genoemd. BLVC staat voor Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie. Grote bouw- en infraprojecten maken doorgaans gebruik van een BLVC-Plan. Het is vaak zelfs onmisbaar bij het verkrijgen van een vergunning. In een BLVC-plan beschrijf je onder andere hoe je tijdens de werkzaamheden zorgt dat de omgeving zo min mogelijk hinder ondervindt. Denk daarbij aan maatregelen om gebieden bereikbaar te houden voor verkeer, hoe overlast door bouwverkeer voor bewoners wordt beperkt, en hoe je belanghebbenden tijdig informeert over de werkzaamheden. Op het gebied van veiligheid bevat een BLVC-plan informatie met betrekking tot de veiligheid van de bouwplaats en directe omgeving. Dit wordt vaak gedaan door middel van een analyse van de mogelijke risico’s en de genomen maatregelen.

Ondanks bestaande wet- en regelgeving vinden er nog veel ongevallen plaats in de bouwsector. Daarom heeft een aantal grote bouwbedrijven in 2014 de Governance Code Veiligheid in de Bouw opgesteld. Hierin is vastgelegd dat veiligheid een integraal onderdeel moet zijn van elk bouwproject, vanaf de ontwerpfase tot en met de uitvoering. Voor een veilige werkplek is deskundig advies over risico’s en preventieve maatregelen onmisbaar. Bedrijven moeten personeel periodiek trainen, zodat kennis over veiligheid actueel blijft en aansluit bij de werkzaamheden op de bouwplaats. Daarnaast moet ook regelmatig een risico-inventarisatie worden uitgevoerd, om nieuwe gevaren tijdig te signaleren en maatregelen te nemen. Advies en training vormen dan ook doorlopende processen die bijdragen aan een gezonde cultuur van veiligheid. De code is een voorbeeld hoe bedrijven het belang en voordelen van veilig werken herkennen en zelf initiatief tonen om de veiligheidscultuur in de sector te versterken.

Een vraag die vaak naar voren komt op het gebied van veiligheid en gezondheidsrisico’s op de bouwplaats is bij welke temperaturen er niet meer gewerkt mag worden. Alhoewel dit niet wettelijk is vastgelegd, zijn werkgevers altijd verplicht om gevaarlijke omstandigheden (zoals hitte-uitputting of onderkoeling) te voorkomen en op tijd maatregelen te nemen. Onderling zijn er in de sector wel meer concretere afspraken gemaakt. Zo worden er vanaf 27 graden maatregelen genomen, zoals extra pauzes, drinken en aanpassing van de werkzaamheden. Boven de 30 graden wordt alleen zeer lichte arbeid verricht of zware arbeid enkel in de vroege ochtend gedaan. Bij gevoelstemperaturen onder de -6 moeten werkgevers ook extra maatregelen treffen, zoals beschermende kleding en meer rustmomenten in warmte. Bij nog lagere temperaturen kunnen de werkzaamheden geheel worden stilgelegd (vorstverlet). 

Een belangrijke voorwaarde voor veilig werken in de bouw, is het beschikken over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). Deze moeten van hoge kwaliteit zijn en natuurlijk passen bij het werk dat gedaan wordt. Bij PBM’s denk je misschien meteen aan werkschoenen en een bouwhelm, maar er is een scala aan beschermingsmiddelen voor uiteenlopende werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan het werken met gevaarlijke stoffen, trillingen, lawaai, elektrisch handgereedschap, of op hoogte. Ook een ogenschijnlijk simpel iets als een reflecterende en volledig waterdichte jas kan de risico’s voor een wegwerker minimaliseren. Voor alle PBM’s geldt dat enkel beschikbaar stellen niet genoeg is. Werknemers moeten namelijk weten wanneer ze welke PBM’s moeten gebruiken en hoe ze collega’s kunnen aansporen hetzelfde te doen. Ook moeten zij getraind worden op het herkennen van wanneer PBM’s vervangen moeten worden, door bijvoorbeeld slijtage of beschadiging.

Om een gezonde veiligheidscultuur binnen organisaties te ontwikkelen en onderhouden zijn regels, instructies en het ter beschikking stellen van PBM’s niet voldoende; advies en training zijn hierbij erg belangrijk. Door regelmatig terugkerende trainingen en het evalueren van veranderende werkzaamheden en situaties blijven werknemers beter bewust van de risico’s die zij lopen. Daarnaast kunnen zij door training collega’s aanspreken op hun gedrag, onveilige situaties herkennen en daarmee de veiligheid voor iedereen binnen de organisatie verbeteren. Ten slotte kunnen gecertificeerde bedrijven laten zien aan opdrachtgevers dat zij veiligheid als prioriteit hebben, wat de risico’s op vertragingen en verstoringen van projecten minimaliseert. 

Ben jij op zoek naar een totaaloplossing voor jouw organisatie als het gaat om bedrijfsveiligheid, risico-inventarisaties en trainingen?  Neem via onderstaande knop meteen contact met ons voor advies op maat.